Jak mogę samodzielnie zbadać czy moja strona jest dostępna cyfrowo? 

Aby upewnić się, że witryna jest dostępna dla każdego, warto wykonać analizę dostępności cyfrowej, wykorzystując listę kontrolną opracowaną przez Departament Społeczeństwa Informacyjnego i Kancelarię Prezesa Rady Ministrów. Samodzielne testowanie dostępności strony internetowej pomoże wyeliminować podstawowe błędy prowadzące do wykluczenia cyfrowego. Czym jest lista kontrolna? W jaki sposób można wykorzystać ją do badania strony? Wskazujemy, jak samemu zbadać dostępność serwisu w oparciu o listę kontrolną. 

Lista kontrolna do badania dostępności cyfrowej strony internetowej umożliwia weryfikacją zgodności witryny z międzynarodowymi standardami, takimi jak WCAG 2.1. Zgodnie z ustawą o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych z dnia 4 kwietnia 2019 r., każdy podmiot publiczny ma obowiązek zapewnienia dostępnej strony. Lista kontrolna to darmowe narzędzie, które pozwala przeanalizować serwis pod tym kątem bez konieczności posiadania specjalistycznej wiedzy. 

Kto może korzystać z listy kontrolnej? 

Z listy kontrolnej do badania dostępności cyfrowej może korzystać praktycznie każdy, niezależnie od poziomu umiejętności cyfrowych. Narzędzie szczególnie przyda się administratorom stron internetowych, np. właścicielom serwisu e-commerce. 

Warto pamiętać, że w przypadku podmiotów publicznych lista kontrolna może stanowić jedynie punkt wyjścia. W przypadku urzędów czy JST zaleca się zlecenie pełnej analizy eksperckiej (audyt dostępności cyfrowej), której wynik, w formie raportu, będzie nie tylko kompleksowym źródłem informacji o stanie witryny, ale również zabezpieczeniem na wypadek ewentualnych skarg związanych z brakiem dostępności. 

W jakich sytuacjach warto wykorzystać listę kontrolną? 

Lista kontrolna do badania dostępności cyfrowej przydaje się zwłaszcza: 

• podczas wprowadzania nowych funkcjonalności – aby upewnić się, że dany element nie zaburza dostępności całej witryny, 

• przy odbiorze strony od wykonawcy – jako narzędzie do sprawdzenia, czy oddana witryna spełnia wymagania dostępności cyfrowej, 

• w trakcie analizy zgłoszonych problemów – np. gdy użytkownik sygnalizuje brak możliwości korzystania z określonej funkcji strony, 

• podczas aktualizacji deklaracji dostępności – aby potwierdzić, że strona wciąż jest dostępna (np. po roku od zakończenia audytu). 

Samodzielne testowanie dostępności strony internetowej – 3 poziomy badania 

Lista kontrolna, dzięki której możliwe jest samodzielne testowanie dostępności cyfrowej, podzielona jest na 3 części – każda część odpowiada innemu poziomowi zaawansowania: 

• poziom podstawowy: skierowany do osób z podstawową wiedzą na temat stron internetowych, 

• poziom średni: do realizacji potrzebna jest umiejętność tworzenia witryn www i korzystania z podstawowych narzędzi do badania dostępności cyfrowej, 

• poziom zaawansowany: dla osób, które potrafią w pełni zarządzać stroną, w tym tworzyć i modyfikować skrypty. 

Co zawiera lista kontrolna do badania dostępności cyfrowej strony internetowej? 

Lista kontrolna składa się z konkretnych pytań, które pomagają ocenić dostępność strony w różnych obszarach. Przykładowe sekcje listy obejmują: 

• tekst i czytelność, 

• strukturę strony, 

• obrazy i multimedia, 

• nawigację. 

Poza pytaniami, w dokumencie znajdują się też wskazówki dotyczące sposobu uzyskania odpowiedzi na pytanie wraz ze sposobem oznaczania rezultatów. 

Przykładowe pytania z listy kontrolnej 

W liście kontrolnej opracowano zarówno pytania kluczowe, jak i uzupełniające. Poniżej przedstawiamy przykłady: 

• Czy są elementy, które szybko błyskają na czerwono lub gwałtowanie zmieniają jasność? 

• Czy na stronie jest informacja przekazywana wyłącznie za pomocą koloru? 

• Czy tabela prezentująca dane ma tytuł i opis? 

• Czy są tytuły stron i czy mają poprawną strukturę? 

Każde pytanie wynika z konkretnego punktu standardu dostępności WCAG. Zawsze możliwe są jedynie dwie odpowiedzi – pozytywna lub negatywna. 

Jak samodzielnie zbadać stronę? 

Samodzielne testowanie dostępności strony internetowej należy zacząć od wybrania witryny oraz kilku najważniejszych podstron, takich jak strony z formularzami, produktami czy treściami multimedialnymi. 

Następnie można rozpocząć analizowanie poszczególnych pytań z listy kontrolnej. Wyniki najlepiej zapisywać w tabeli – pozwoli to łatwo zidentyfikować obszary wymagające poprawy. Warto zacząć od podstawowego poziomu badania i stopniowo przechodzić do bardziej zaawansowanych metod weryfikacji. 

Tabeli podsumowującej wyniki badania dostępności cyfrowej nie trzeba przygotowywać samodzielnie, ponieważ jej wzór jest przygotowany w pliku z listą kontrolną. Można go wykorzystać, drukując lub wypełniając elektronicznie. W dokumencie znajduje się też informacja o tym, jak opisywać poszczególne błędy w tabeli. 

Wyniki analizy wykonanej przy pomocy listy kontrolnej pomogą wyeliminować podstawowe problemy z dostępnością. Jeśli chcesz skorzystać z tej metody badania witryny, pobierz dokument, w którym znajdują się pytania kontrolne. Poniżej zamieszczamy plik.