Strategia na rzecz osób z niepełnosprawnościami – wpływ na działanie firm i administracji

Strategia na rzecz osób z niepełnosprawnościami 2021-2030 to dokument wyznaczający cele, które mają poprawić życie milionów ludzi w Europie. Plan Unii Europejskiej nie tylko promuje równość szans i integrację społeczną, ale także stawia wyzwania przed administracją publiczną i sektorem prywatnym. Jakie obszary wymagają największych zmian? Które kroki już zostały podjęte, a co wciąż czeka na realizację? Omawiamy, jakie założenia powinny być realizowane w najbliższych latach przez urzędy i prywatne firmy. 

Unia Europejska w czerwcu 2020 r. przyjęła dokument, który określa wizję rozwoju bardziej inkluzywnego środowiska. Strategia na rzecz osób z niepełnosprawnościami 2021-2030 to kontynuacja wcześniej obranego kierunku, który ma zapewnić Europie powstanie środowiska integracyjnego opartego na wspólnych wartościach.

Główne cele europejskiej strategii na rzecz osób z niepełnosprawnościami

Europejska strategia na rzecz osób z niepełnosprawnościami 2021–2030 została przyjęta w celu zapewnienia pełnego uczestnictwa osób ze szczególnymi potrzebami w życiu społecznym i zawodowym. Głównym celem jest zagwarantowanie im praw określonych w Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych. Strategia dąży do wyeliminowania barier, które prowadzą do wykluczenia społecznego. 

Obszary do rozwoju

Strategia na rzecz osób z niepełnosprawnościami zakłada działania w ośmiu obszarach: 

1. Niezależne życie – umożliwienie osobom z niepełnosprawnościami samodzielnego decydowania o sobie i prowadzenia życia na równi z innymi obywatelami. 

2. Dostępność – chodzi zarówno o przestrzeń fizyczną, jak i cyfrową. 

3. Edukacja – równy dostęp do edukacji. 

4. Praca – poprawa sytuacji zawodowej osób z niepełnosprawnościami. 

5. Warunki życia i ochrona socjalna – zwiększenie dostępu do świadczeń socjalnych i poprawa warunków mieszkaniowych. 

6. Zdrowie – poprawa dostępności opieki medycznej, rehabilitacyjnej oraz usług wspierających zdrowie psychiczne. 

7. Budowanie świadomości – Zmiana społecznego postrzegania niepełnosprawności (kampanie społeczne, działania edukacyjne i szkoleniowe). 

8. Koordynacja – ścisła współpraca między instytucjami UE, państwami członkowskimi oraz organizacjami reprezentującymi osoby z niepełnosprawnościami. 

Jak europejska strategia wpływa na firmy i podmioty publiczne?

Realizacja strategii ma bezpośredni wpływ na firmy i podmioty publiczne, szczególnie w zakresie dostępności. O to, co zostało już w tej kwestii zrobione zapytaliśmy specjalistę od dostępności cyfrowej, doświadczonego audytora, Wojciecha Polara: 

– Przedsiębiorstwa są zobowiązane do dostosowania swoich produktów i usług, tak aby były one dostępne dla wszystkich, w tym dla osób z niepełnosprawnościami. Obowiązek ten wynika z Europejskiego Aktu o Dostępności, który kraje członkowskie miały wdrożyć poprzez krajowe ustawy. W Polsce unijne regulacje wejdą w życie 28 czerwca 2025 r. za sprawą Polskiego Aktu o Dostępności. Część legislacyjna jest zatem gotowa. Teraz czas na kolejny krok, czyli wdrożenie wytycznych PAD przez firmy i instytucje. Wytyczne obejmują przede wszystkim branżę usług cyfrowych, handlu detalicznego oraz bankowości. 

Przepisy dotyczące podmiotów publicznych zostały ustanowione już pod koniec poprzedniej dekady. Urzędy, JST, szkoły czy organy administracji są zobowiązane do zapewnienia dostępności. Dotyczy to zarówno dostosowania budynków, jak i stron internetowych (zgodnie z wytycznymi WCAG). 

Celem europejskiej strategii jest też poprawa sytuacji osób z niepełnosprawnością na rynku pracy. Dlatego pracodawcy mogą ubiegać się o dofinansowania na stworzenie dla nich komfortowych warunków. 

Do tej pory stopniowo dostosowywano europejskie i krajowe regulacje prawne. Aktualnie w krajach UE trwa wdrażanie poszczególnych postanowień (np. wprowadzanie europejskiej karty osoby z niepełnosprawnością). Z punktu widzenia firm i podmiotów publicznych ważne jest zwrócenie uwagi na kwestie dostępności produktów i usług. W najbliższych latach kładziony będzie nacisk na kontrolowanie tego, czy jednostki działają zgodnie z wytycznymi EAA.